Η αριστερά δύναμη αντίστασης και αλλαγής
Μετά το πολύ καλό και ελπιδοφόρο αποτέλεσμα που πέτυχε η αριστερά στις εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου θα πρέπει να σκεφτούμε πολύ το τι κάνουμε από εδώ και πέρα.
Η επιτυχία στις εκλογές εξηγείται, σε μεγάλο βαθμό, από το γεγονός ότι τα κοινωνικά κινήματα της τελευταίας περιόδου εκφράστηκαν πολιτικά από τις δυνάμεις που ενεργοποιούνται μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ. Με κορυφαία στιγμή το κίνημα εναντίον της συνταγματικής μεταρρύθμισης. Πράγματι, τόσο στο ιδεολογικό επίπεδο όσο και στο πεδίο των κοινωνικών αγώνων και των πολιτικών παρεμβάσεων οι δυνάμεις της αριστεράς κατόρθωσαν να έχουν μια καθοριστική παρουσία και να αντισταθούν με αρκετή επιτυχία στα σχέδια της εξουσίας.
Η αριστερά όμως, η δική μας αριστερά, δεν μπορεί να είναι μόνο δύναμη αντίστασης. Πρέπει να γίνει και δύναμη αλλαγής στο ιδεολογικό, το κοινωνικό και το πολιτικό πεδίο. Το αίτημα της αλλαγής κάνει το έργο μας πιο δύσκολο, γιατί θα πρέπει να προσδιορίσουμε το περιεχόμενό της και την εναλλακτική, στο υπάρχον σύστημα, πρότασή μας. Στο βαθμό που δεν υπάρχει τέτοια πρόταση η σύνδεση του κοινωνικού με το πολιτικό παραμένει ατελής. Ακόμα και στην περίπτωση που σε κάποιους χώρους υλοποιείται αυτή η σύνδεση, η έλλειψη συνολικής πρότασης της αφαιρεί την δυναμική που θα μπορούσε να έχει και τελικά την αδρανοποιεί.
Η αριστερά, στην οποία αναφερόμαστε, δεν έχει ακόμα την απαραίτητη κοινωνική γείωση που θα της επιτρέψει να γίνει πέρα από δύναμη αντίστασης και δύναμη αλλαγής. Δύναμη συνολικής αμφισβήτησης και ανατροπής της εξουσίας του κεφαλαίου και της λογικής που αυτό υπαγορεύει.
Ας αρχίσουμε με την εξής απλή προβληματική: Ποιες είναι οι βασικές ανάγκες που πρέπει να καλυφθούν χωρίς αποκλεισμούς, και πώς αυτές οι ανάγκες θα καλυφθούν για το σύνολο του πληθυσμού. Αυτή την τόσο απλή προβληματική, πολλοί, ακόμα και στην καθ' ημάς αριστερά, θα την βρουν απλοϊκή και οπωσδήποτε κατώτερη των προδιαγραφών για μια σοβαρή και βαρύγδουπη αναζήτηση γύρω από την ανάπτυξη, την παγκοσμιοποίηση, το δημόσιο χρέος, τα ελλείμματα, την νομισματική πολιτική και όλα αυτά που μας παγιδεύουν στη λογική του κεφαλαίου και υπαγορεύουν μια ορισμένη ατζέντα επίλυσης των προβλημάτων. Μια ατζέντα που σαλαμοποιεί τα προβλήματα, τα μετατρέπει σε αριθμούς, που τους χειριζόμαστε κατά το δοκούν και τα αντιμετωπίζει με έρευνες αγοράς, για να τα επαναφέρει την παραμονή κάθε εκλογικής αναμέτρησης, με λόγο πομπώδη και ανάλγητο.
Ο λόγος μας για τις βασικές ανάγκες της διατροφής, της στέγασης, της παιδείας, της υγείας, του πολιτισμού του περιβάλλοντος και η ανάλυση των μηχανισμών που οδηγούν στον αποκλεισμό ενός σημαντικού τμήματος του πληθυσμού, θα μας οδηγήσει σε προτάσεις για σημαντικά ζητήματα που έχουν σχέση με την καθημερινότητα των ανθρώπων και με τους μηχανισμούς που οδηγούν στην ανεργία, την ακρίβεια, τη φτώχεια, σε όλα τα μεγάλα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που χαρακτηρίζουν την κοινωνία στην οποία ζούμε. Θα καταλάβουμε όλοι, καθοδηγητές και καθοδηγούμενοι, τους μηχανισμούς μέσω των οποίων η αγορά οδηγεί στον αποκλεισμό αυτών που δεν έχουν ικανή αγοραστική δύναμη, την ανάγκη υπεράσπισης των δημοσίων αγαθών, τη σχέση του δημοσίου με το ιδιωτικό και άλλα πολλά που όλα μαζί συνθέτουν μια συνολική αριστερή πρόταση.
Μια και πλησιάζουμε στην 15η Οκτωβρίου, που θα αρχίσει να διατίθεται το πετρέλαιο θέρμανσης, στην ίδια τιμή με το πετρέλαιο κίνησης, πώς θα παρέμβει η αριστερά στο πολιτικό πεδίο; Με αναλύσεις για την διαμόρφωση των τιμών, στο πλαίσιο που θα καθορίσει η κυβέρνηση, ή με την υπεράσπιση του στοιχειώδους δικαιώματος για θέρμανση όλου του πληθυσμού στο πλαίσιο μιας συνολικής πρότασης για το ενεργειακό και τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας; Για να μην καταλήξουν χιλιάδες νοικοκυριά στο μαγκάλι, το οποίο βέβαια παραμένει πάντα πολύ γραφικό, γι' αυτούς που εξαγγέλλουν την αλληλεγγύη τους κοντά στο τζάκι κι αγκαλιά στην πολυθρόνα. Η εξουσία εγκαλείται όταν είναι ανίκανη να καλύψει τις βασικές ανάγκες και χάνει την νομιμοποίησή της όταν η κάλυψη των αναγκών κάποιων οδηγεί στον αποκλεισμό, μέσω του μηχανισμού των τιμών, κάποιων άλλων. Γιατί το κράτος, όλοι το λένε, φροντίζει για όλους και υπάρχει για να καλύπτει τις ανάγκες του πληθυσμού στο σύνολό του. Αυτό πια, στην προεκλογική περίοδο, το εμπεδώσαμε αρκούντως. Σε κάθε περίπτωση, η εξουσία που παράγει και αναπαράγει ανισότητες και αποκλεισμούς δεν έχει, στην δική μας λογική και στην δική μας θεώρηση της κοινωνίας, λόγο ύπαρξης.
Του Μάκη Καβουριάρη. Δημοσιεύθηκε στην ΑΥΓΗ την 4.10.2007
Η επιτυχία στις εκλογές εξηγείται, σε μεγάλο βαθμό, από το γεγονός ότι τα κοινωνικά κινήματα της τελευταίας περιόδου εκφράστηκαν πολιτικά από τις δυνάμεις που ενεργοποιούνται μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ. Με κορυφαία στιγμή το κίνημα εναντίον της συνταγματικής μεταρρύθμισης. Πράγματι, τόσο στο ιδεολογικό επίπεδο όσο και στο πεδίο των κοινωνικών αγώνων και των πολιτικών παρεμβάσεων οι δυνάμεις της αριστεράς κατόρθωσαν να έχουν μια καθοριστική παρουσία και να αντισταθούν με αρκετή επιτυχία στα σχέδια της εξουσίας.
Η αριστερά όμως, η δική μας αριστερά, δεν μπορεί να είναι μόνο δύναμη αντίστασης. Πρέπει να γίνει και δύναμη αλλαγής στο ιδεολογικό, το κοινωνικό και το πολιτικό πεδίο. Το αίτημα της αλλαγής κάνει το έργο μας πιο δύσκολο, γιατί θα πρέπει να προσδιορίσουμε το περιεχόμενό της και την εναλλακτική, στο υπάρχον σύστημα, πρότασή μας. Στο βαθμό που δεν υπάρχει τέτοια πρόταση η σύνδεση του κοινωνικού με το πολιτικό παραμένει ατελής. Ακόμα και στην περίπτωση που σε κάποιους χώρους υλοποιείται αυτή η σύνδεση, η έλλειψη συνολικής πρότασης της αφαιρεί την δυναμική που θα μπορούσε να έχει και τελικά την αδρανοποιεί.
Η αριστερά, στην οποία αναφερόμαστε, δεν έχει ακόμα την απαραίτητη κοινωνική γείωση που θα της επιτρέψει να γίνει πέρα από δύναμη αντίστασης και δύναμη αλλαγής. Δύναμη συνολικής αμφισβήτησης και ανατροπής της εξουσίας του κεφαλαίου και της λογικής που αυτό υπαγορεύει.
Ας αρχίσουμε με την εξής απλή προβληματική: Ποιες είναι οι βασικές ανάγκες που πρέπει να καλυφθούν χωρίς αποκλεισμούς, και πώς αυτές οι ανάγκες θα καλυφθούν για το σύνολο του πληθυσμού. Αυτή την τόσο απλή προβληματική, πολλοί, ακόμα και στην καθ' ημάς αριστερά, θα την βρουν απλοϊκή και οπωσδήποτε κατώτερη των προδιαγραφών για μια σοβαρή και βαρύγδουπη αναζήτηση γύρω από την ανάπτυξη, την παγκοσμιοποίηση, το δημόσιο χρέος, τα ελλείμματα, την νομισματική πολιτική και όλα αυτά που μας παγιδεύουν στη λογική του κεφαλαίου και υπαγορεύουν μια ορισμένη ατζέντα επίλυσης των προβλημάτων. Μια ατζέντα που σαλαμοποιεί τα προβλήματα, τα μετατρέπει σε αριθμούς, που τους χειριζόμαστε κατά το δοκούν και τα αντιμετωπίζει με έρευνες αγοράς, για να τα επαναφέρει την παραμονή κάθε εκλογικής αναμέτρησης, με λόγο πομπώδη και ανάλγητο.
Ο λόγος μας για τις βασικές ανάγκες της διατροφής, της στέγασης, της παιδείας, της υγείας, του πολιτισμού του περιβάλλοντος και η ανάλυση των μηχανισμών που οδηγούν στον αποκλεισμό ενός σημαντικού τμήματος του πληθυσμού, θα μας οδηγήσει σε προτάσεις για σημαντικά ζητήματα που έχουν σχέση με την καθημερινότητα των ανθρώπων και με τους μηχανισμούς που οδηγούν στην ανεργία, την ακρίβεια, τη φτώχεια, σε όλα τα μεγάλα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που χαρακτηρίζουν την κοινωνία στην οποία ζούμε. Θα καταλάβουμε όλοι, καθοδηγητές και καθοδηγούμενοι, τους μηχανισμούς μέσω των οποίων η αγορά οδηγεί στον αποκλεισμό αυτών που δεν έχουν ικανή αγοραστική δύναμη, την ανάγκη υπεράσπισης των δημοσίων αγαθών, τη σχέση του δημοσίου με το ιδιωτικό και άλλα πολλά που όλα μαζί συνθέτουν μια συνολική αριστερή πρόταση.
Μια και πλησιάζουμε στην 15η Οκτωβρίου, που θα αρχίσει να διατίθεται το πετρέλαιο θέρμανσης, στην ίδια τιμή με το πετρέλαιο κίνησης, πώς θα παρέμβει η αριστερά στο πολιτικό πεδίο; Με αναλύσεις για την διαμόρφωση των τιμών, στο πλαίσιο που θα καθορίσει η κυβέρνηση, ή με την υπεράσπιση του στοιχειώδους δικαιώματος για θέρμανση όλου του πληθυσμού στο πλαίσιο μιας συνολικής πρότασης για το ενεργειακό και τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας; Για να μην καταλήξουν χιλιάδες νοικοκυριά στο μαγκάλι, το οποίο βέβαια παραμένει πάντα πολύ γραφικό, γι' αυτούς που εξαγγέλλουν την αλληλεγγύη τους κοντά στο τζάκι κι αγκαλιά στην πολυθρόνα. Η εξουσία εγκαλείται όταν είναι ανίκανη να καλύψει τις βασικές ανάγκες και χάνει την νομιμοποίησή της όταν η κάλυψη των αναγκών κάποιων οδηγεί στον αποκλεισμό, μέσω του μηχανισμού των τιμών, κάποιων άλλων. Γιατί το κράτος, όλοι το λένε, φροντίζει για όλους και υπάρχει για να καλύπτει τις ανάγκες του πληθυσμού στο σύνολό του. Αυτό πια, στην προεκλογική περίοδο, το εμπεδώσαμε αρκούντως. Σε κάθε περίπτωση, η εξουσία που παράγει και αναπαράγει ανισότητες και αποκλεισμούς δεν έχει, στην δική μας λογική και στην δική μας θεώρηση της κοινωνίας, λόγο ύπαρξης.
Του Μάκη Καβουριάρη. Δημοσιεύθηκε στην ΑΥΓΗ την 4.10.2007
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου