14.8.07

Μαζί με τα κινήματα, είμαστε δύναμη αντίστασης και διεξόδου από την οικολογική κρίση

Βρισκόμαστε μπροστά σε μια εθνική οικολογική κρίση, όπως το έχουν διατυπώσει έγκριτοι επιστήμονες και αρμόδιοι επιστημονικοί φορείς, κοινωνικά κινήματα που ασχολούνται με το περιβάλλον στον αστικό και μη αστικό χώρο και ο Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς στο δημόσιο λόγο του. Η κλιματική αλλαγή, η οποία γίνεται αντιληπτή με τους καύσωνες, και η καταστροφή του δασικού πλούτου της χώρας αποτελούν εξόφθαλμες αποδείξεις αυτής της κρίσης.
Σε παγκόσμια κλίμακα, το ενεργειακό πρότυπο που στηρίζεται σε ρυπογόνα καύσιμα, η συνεχώς διογκούμενη αστικοποίηση, η καταστροφή της φύσης και η αποψίλωση των δασών, η δραματική συρρίκνωση του αστικού και περιαστικού πράσινου, η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη ζημιογόνων οικολογικά, παραγωγικών και μη, δραστηριοτήτων και συγκοινωνιακών δικτύων, η αποδιάρθρωση παραδοσιακών γεωργικών μεθόδων και ταυτόχρονα το πολύ χαμηλό ποσοστό της σύγχρονης βιολογικής γεωργίας, όλα αυτά τα δεδομένα της ανάπτυξης, που κυριαρχεί σήμερα στον κόσμο, δημιουργούν ένα δυσοίωνο μέλλον για τον πλανήτη.
Ο Walter Benjamin μιλούσε ήδη στο μεσοπόλεμο για την ατμομηχανή της προόδου, που οδεύει στην καταστροφή και αναζητούσε εναγωνίως ένα χέρι να σταματήσει αυτή την πορεία της. Σήμερα, με την άρση της οικολογικής προστασίας, η οποία συμβαδίζει με την άρση της κοινωνικής προστασίας, και επιβάλλονται ταυτόχρονα από τον διαρκώς επεκτεινόμενο παγκόσμια, νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό, η λεγόμενη πρόοδος έχει πάρει οριστικά διαζύγιο με την επιβίωση και την ευημερία των ανθρώπων. Δεν πρόκειται λοιπόν για πρόοδο των κοινωνιών. Τα μεγέθη της ανάπτυξης αφορούν αποκλειστικά τα κέρδη του κεφαλαίου και αποσπώνται μέσα από τη δραματική υποβάθμιση της φύσης και του ανθρώπου.
Η χώρα μας πρωτοπορεί σε αρνητικούς περιβαλλοντικούς δείκτες, ζητά διαρκώς εξαιρέσεις από τις ευρωπαϊκές περιβαλλοντικές ρυθμίσεις ή καταπατεί αποφάσεις και δεν εφαρμόζει οδηγίες και πρωτ' απ' όλα το πρωτόκολλο του Κιότο για τη συγκράτηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, που ενοχοποιούνται για την κλιματική αλλαγή. Αντίθετα με κάθε μέτρο περιβαλλοντικής προστασίας στην τελευταία αυτή περίπτωση του Κιότο, η κυβέρνηση προωθεί το φτηνό και βρώμικο καύσιμο του λιθάνθρακα, με νέες εγκαταστάσεις, υποθηκεύοντας το ενεργειακό και περιβαλλοντικό μας μέλλον.

12 σημεία της εθνικής οικολογικής κρίσης

Ας δούμε από κοντά μερικά χαρακτηριστικά στοιχεία της πρόσφατης κοινωνικοπολιτικής ατζέντας που συνδέονται με την εθνική οικολογική κρίση.
\Σημείο 1\. Πριν μερικούς μήνες ξαναδώσαμε μια μάχη - η προηγουμένη είχε δοθεί και κερδηθεί εν μέρει όταν ήταν κυβέρνηση το ΠΑΣΟΚ - για ν' αποτραπεί η αναθεώρηση του άρθρου 24 του Συντάγματος, που αφορά στην προστασία των δασών. Μετά την κινητοποίηση, για ν' αναθεωρηθούν στο μέλλον τα άρθρα 24, 117 και 100 θα χρειαστεί πλειοψηφία 180 βουλευτών.
\Σημείο 2\. Λίγο αργότερα και ενώ στην Ευρώπη είχε σημάνει συναγερμός για το κλίμα, η κυβέρνηση επιχείρησε να νομιμοποιήσει επ' αόριστον, επικαλούμενη την έλλειψη δασικών χαρτών, τα αυθαίρετα σε δασικές εκτάσεις. Η κατάπτυστη σχετική τροπολογία αποσύρθηκε μέσα στη γενική κατακραυγή, με τη βοήθεια και του κ. Γκορ, στο πλευρό του οποίου ο πρωθυπουργός της χώρας επιχειρούσε να διορθώσει την αρνητική περιβαλλοντική του εικόνα.
\Σημείο 3\. Ξεσπούν οι πυρκαγιές του Ιουλίου στα ανοχύρωτα δάση της χώρας. Τα δάση είναι ανοχύρωτα θεσμικά επειδή βρίσκεται σε εκκρεμότητα το άρθρο 24, επειδή προωθούνται συνεχώς με νόμους αποχαρακτηρισμοί δασικών εκτάσεων και αλλαγές στον ορισμό του δάσους, επειδή δεν υπάρχουν δασικοί χάρτες ούτε προβλέπεται να δημιουργηθούν. Τα δάση είναι ανοχύρωτα επειδή ελάχιστες αναδασώσεις υλοποιούνται, επειδή το κράτος κλείνει το μάτι στους καταπατητές και τους παράνομους οικοδομικούς συνεταιρισμούς, επειδή αποδέχεται την αυθαίρετη δόμηση, επειδή η εκκλησία - προνομιακός συνομιλητής των κυβερνήσεων του δικομματισμού - διεκδικεί αποχαρακτηρισμό χιλιάδων στρεμμάτων και αυθαιρετεί σε δασικές εκτάσεις. Τα δάση καίγονται, επίσης, επειδή οι δήμοι εξακολουθούν να διατηρούν παράνομες χωματερές, επειδή η ΔΕΗ δεν συντηρεί τα δίκτυά της, επειδή υπάρχει κοινωνική αδιαφορία και απαξία της φύσης και του δημόσιου, επειδή οι εμπρηστές επιβραβεύονται πάντα. Τα δάση καίγονται επειδή ξεσπούν πυρκαγιές ως αποτέλεσμα της σώρευσης μεγάλης θερμικής ενέργειας στη βιομάζα τους λόγω περιβαλλοντικής αλλαγής. Τέλος, τα δάση καίγονται επειδή δεν υπάρχει ενιαίος φορέας δασικής προστασίας, επειδή το έργο της κατάσβεσης έχει αναλάβει χωρίς πολιτική πρόληψης, χωρίς μέσα πυρόσβεσης και ανθρώπινο δυναμικό, η κομματικοποιημένη και διαλυμένη δασική υπηρεσία, με πολιτικό προϊστάμενο τον ανεκδιήγητο κ. Πολύδωρα.
Φέτος υπολογίζεται ότι έχουν καεί 1.000.000 στρέμματα δασικής γης και αγροτικών καλλιεργειών. Αγροτικές καλλιέργειες μεγάλης έκτασης είναι και η περίπτωση της Ζακύνθου. Ένα νούμερο, που ανέφερε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Λεβέντης, είναι χαρακτηριστικό των προτεραιοτήτων της κρατικής πολιτικής και της αναλγησίας στο θέμα των πυρκαγιών. Η κυβέρνηση, με τη σύμπραξη του ΠΑΣΟΚ, χάρισε σε ΠΑΕ, ΚΑΕ και αθλητικά σωματεία χρέη που θα κοστίσουν στο δημόσιο 51,8 εκ. ευρώ, την ίδια στιγμή που οι ενισχύσεις για τη μισή καμένη Πελοπόννησο θα ανέλθουν, αν δοθούν, σε 1,8 εκ. ευρώ.
\Σημείο 4\. Εν μέσω αυτής της δασικής καταστροφής, η κυβέρνηση προχώρησε στη χαριστική παραχώρηση μεγάλων εκτάσεων της Θεσσαλονίκης, της Χαλκιδικής και της Καβάλας, στην Ιερά Μονή Βατοπεδίου του Αγίου Όρους. Ήδη, με κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, το δημόσιο αποποιήθηκε την κυριότητα 70.000 περίπου στρεμμάτων παραλίμνιων και άλλων κτήσεων, μέρος των οποίων, επειδή προστατεύεται περιβαλλοντικά και δεν μπορεί να αξιοποιηθεί, η κυβέρνηση της Ν.Δ. αντάλλαξε με οικόπεδα - φιλέτα και άλλες δασικές ή αγροτικές εκτάσεις. Το μέγα αυτό σκάνδαλο έφερε στη Βουλή ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Δραγασάκης.
\Σημείο 5\. Σύμφωνα με το "Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων", το υπουργείο Ανάπτυξης "καίει" 317.000 στρέμματα πυκνών δασών και δασικών εκτάσεων στη ΒΑ Χαλκιδική, με δασοκάλυψη 95%, τα οποία έχει χαρακτηρίσει ως "Οριστικές Παραχωρήσεις Μεταλλείων".
\Σημείο 6\. Ο κ. Σουφλιάς έσπευσε να μας διαβεβαιώσει ότι θα λάβει μέτρα αποκατάστασης της καμένης Πάρνηθας, που αποτελούσε τον ζωτικότερο πνεύμονα του λεκανοπεδίου Αττικής. Την ίδια στιγμή, όμως, αναβαθμίζει το καζίνο και το Μον Παρνές, εξαιρώντας από την αναδάσωση 62.500 τ.μ. για να επεκταθούν οι εγκαταστάσεις των παραπάνω αυθαίρετων κτιρίων. Άλλωστε, η πυροσβεστική ασχολήθηκε κυρίως με τη διάσωσή τους και όχι με τα έλατα και τα ελάφια. Στην Πάρνηθα, λοιπόν, νέα παιδιά, φίλοι του δάσους, πέταξαν κόκκινη μπογιά στο καζίνο. Αμέσως οι μηχανισμοί του κ. Πολύδωρα, που απέτυχαν να σβήσουν τις πυρκαγιές, οργάνωσαν μια τεράστια επιχείρηση καταστολής από ξηράς και αέρος για να συλλάβουν, να κακοποιήσουν βάναυσα και να προσάγουν σε δίκη 27 πολίτες.
\Σημείο 7\. Ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ δεν περιορίζεται μόνο στην Πάρνηθα. Πριν λίγες μέρες εξήγγειλε ένα εικονικό μητροπολιτικό πάρκο στο Ελληνικό, ενώ πρόκειται να οικοδομηθεί εκεί μια νέα πόλη, ένα επιχειρηματικό, εμπορικό, τουριστικό κέντρο με κατοικίες υψηλών εισοδημάτων και πολλές συγκοινωνιακές υποδομές.
\Σημείο 8\. Το Ειδικό Χωροταξικό για τον Τουρισμό δεν αφορά στην οργάνωση του χώρου, τις χρήσεις γης, κ.λπ., αλλά στη λειτουργία της τουριστικής αγοράς και την επέκταση των τουριστικών εγκαταστάσεων σε προστατευόμενες περιοχές Natura, σε ακατοίκητα νησιά και βραχονησίδες, καταστρέφοντας σημαντικούς εναπομείναντες οικότοπους της χώρας.
\Σημείο 9\. Παρά την οδηγία-πλαίσιο για τα νερά, η οποία έχει εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2000, η χώρα μας δεν διαθέτει ακόμα ολοκληρωμένο πρόγραμμα ορθολογικής διαχείρισης, προστασίας και αξιοποίησης των υδατικών πόρων, ενώ η λειψυδρία πλήττει τόσο τα νησιά του Αιγαίου όσο και ηπειρωτικές περιοχές με γεωργικές καλλιέργειες.
\Σημείο 10\. Παρά τη βελτίωση του νόμου για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η πολιτική που προωθείται με το Ειδικό Χωροταξικό για τις Ανανεώσιμες Πηγές οδηγεί στην ανεξέλεγκτη και σωρευτική χωροθέτηση των εγκαταστάσεών τους (ανεμογεννήτριες), κατ' αντιπαράθεση με άλλες δραστηριότητες και την τοπιακή χωρητικότητα, με αποκλειστικό κριτήριο το μέγιστο κέρδος των επενδυτών. Ταυτόχρονα, το όποιο περιβαλλοντικό κέρδος ακυρώνεται στην πράξη με την αχαλίνωτη ανάπτυξη των ορυκτών καυσίμων.
\Σημείο 11\. Το κράτος μέσω της ΕΤΑ Α.Ε. και Ολυμπιακά Ακίνητα Α.Ε. συνεχίζει να εκποιεί προς ιδιωτική εκμετάλλευση και υπερδόμηση σημαντική δημόσια περιουσία, ελεύθερους δημόσιους χώρους, ακτές και περιοχές υψηλού φυσικού κάλλους.
\Σημείο 12\. Η ανακύκλωση, τουλάχιστον στην Αττική, που είναι η πιο επιβαρυμένη περιοχή της χώρας, βρίσκεται στο σημείο μηδέν και η μόνη λύση που προωθείται είναι ο πολλαπλασιασμός των χωματερών.
Σταχυολόγησα ορισμένα σημεία ενδεικτικά της συντελούμενης περιβαλλοντικής καταστροφής. Αλλά δυστυχώς δεν είναι τα μόνα. Την ώρα που έγκυρες επιστημονικές προβλέψεις μας προειδοποιούν ότι οι ελληνικές πόλεις θα μετακομίσουν τις επόμενες δεκαετίες κλιματολογικά στην Αφρική, τινάσσοντας στον αέρα όχι μόνο τη ζωή των κατοίκων τους αλλά και το σημερινό τουριστικό πρότυπο, το οποίο κατασπαταλά το πολιτιστικό και οικολογικό κεφάλαιο της χώρας, η κυβέρνηση εξακολουθεί να πορεύεται τη ρυπογόνο και ζημιογόνο, κοινωνικά και περιβαλλοντικά, νεοφιλελεύθερη αναπτυξιακή πεπατημένη.
Η Ελλάδα με 2,5% του ΑΕΠ από τη γεωργική παραγωγή και 11% από τη μεταποίηση, διαθέτει μια οικονομία που στηρίζεται σχεδόν μονοδιάστατα στον χρηματοοικονομικό τομέα, στη ναυτιλία, τις κατασκευές και τον τουρισμό. Έχει σημασία να αντιληφθούμε ότι η τουριστική ανάπτυξη δεν μπορεί να αναπαράγεται με το σημερινό πρότυπο, γιατί τα λεγόμενα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας διαρκώς μειώνονται και στο μέλλον δεν θα υπάρχουν οι φυσικές και οικιστικές προϋποθέσεις που ελκύουν επισκέπτες στη χώρα μας.
Το περιβάλλον σε κρίση, η οικολογία στο προσκήνιο είναι το θέμα της σημερινής συζήτησης.
Τόσο τα χαρακτηριστικά της περιβαλλοντικής κρίσης όσο και η επικαιρότητα της οικολογικής προσέγγισης των παραγωγικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων, βρίσκονται, ευτυχώς, ήδη στο προσκήνιο, κατ' αντιπαράθεση με τον κυρίαρχο λόγο, μέσα από τη δράση των κοινωνικών κινημάτων, ευαισθητοποιημένων κοινωνικών και επιστημονικών φορέων καθώς και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, όπως το WWF και η Green Peace. Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται σ' αυτή την αριστερή και οικολογική όχθη, την όχθη των ενεργών πολιτών, τόσο με την άμεση συμμετοχή του κόσμου του στα κινήματα όσο και με την κοινοβουλευτική και πολιτική του παρουσία.
Μέσα από τη φωτιά της Πάρνηθας, αξιοποιώντας τα σύγχρονα μέσα δικτύωσης, γεννήθηκε ένα σημαντικό αυτόκλητο κίνημα πολιτών, που συνδέθηκε με παλαιότερα κινήματα και αντιπαρατέθηκε στις πολιτικές της δασικής καταστροφής. Μέσα από τη φωτιά του Πηλίου γεννήθηκε η εθελοντική οργάνωση δασοπροστασίας από κατοίκους των χωριών του. Μέσα από το Ειδικό Χωροταξικό για τον Τουρισμό ενεργοποιήθηκαν κατ' αντιπαράθεση το Παγκρήτιο Δίκτυο Περιβαλλοντικών Οργανώσεων - ΟΙΚΟΚΡΗΤΗ και ο Σύλλογος Μηχανικών του ΕΟΤ.
Υπάρχει, λοιπόν, μια άλλη κοινωνική στάση και μια άλλη πολιτική αντίληψη, που θέτουν στο προσκήνιο τα στοιχεία της οικολογικής κρίσης και τις αιτίες που τη γεννούν, ενώ, ταυτόχρονα, διαμορφώνονται κοινωνικά και πολιτικά οικολογικά δίκτυα αντίστασης, αποτροπής αρνητικών αποφάσεων και δημιουργίας συσχετισμών για την επιβολή της εναλλακτικής οικολογικής προσέγγισης στην κοινωνική και παραγωγική οργάνωση.
Υπάρχει εναλλακτική διέξοδος για την ευημερία της χώρας, βασισμένη στην οικολογική αειφορία. Αυτή την προοπτική προβάλλει ο ΣΥΡΙΖΑ με συγκεκριμένες προτάσεις, μαζί με τα κινήματα και τις κοινωνικές δυνάμεις που αντιπαρατίθενται στις σημερινές πολιτικές.
Είμαστε, θέλουμε να είμαστε, μια δύναμη αντίστασης, αποτροπής καταστροφικών για το περιβάλλον πολιτικών και εναλλακτικής κοινωνικής και πολιτικής διεξόδου από την οικολογική κρίση.

Της Ελένης Πορτάλιου. Δημοσιεύθηκε στην ΑΥΓΗ την 12.8.2007

Δεν υπάρχουν σχόλια: